فیبر غذایی یکی از مواد مغذی، مورد نیاز بدن است زیرا که مصرف آن فواید مختلفی از جمله سلامت گوارش، حفظ سلامت قلب، کنترل قند خون، افزایش طول، کاهش حساسیت به خوراکی ها و … را برای بدن به همراه دارد. همچنین یکی از مهمترین فایده این خوراکی پیشگیری از بیمار های رایج مقعدی مثل بواسیر و شقاق است.
فیبر غذایی چیست؟
فیبر غذایی نوعی کربوهیدرات بر پایه گیاهی است. این ماده مغذی بر خلاف سایر کربوهیدرات ها در بدن قابل هضم و جذب نیست و در دستگاه گوارش تجمع می کند. اما با این حال وجود آن به شدت برای تنظیم عملکرد دستگاه گوارش ضروری است. فیبر فواید و تاثیرات جدی برای بدن به همراه دارد و مصرف آن برای همه افراد در تمام گروه های سنی توصیه می شود. از فواید فیبر برای بدن می توانیم به تنظیم فعالیت روده، کاهش وزن، تنظیم قند خون، کنترل کلسترول، کاهش خطر سرطان و … اشاره کنیم.
انواع فیبرها
فیبر به دو دسته زیر تقسیم می شود :
- محلول : این فیبر در آب حل شده و شامل پکتین، صمغ، و موسیلاژ است. این فیبر قابلیت تبدیل به ژل را داشته و به عنوان قوام دهنده عمل می نماید. فیبر محلول با کاهش گلوکز خون و کلسترول کمک می نماید.
- نامحلول : این نوع از فیبر خاصیت هیگروسکوپیک قوی داشته و می تواند مقدار زیادی آب را به خود جذب نماید، از همین روی سرعت عبور مواد از دستگاه گوارش را افزایش خواهد داد. این فیبر حجم مدفوع را افزایش داده و در جلوگیری از یبوست موثر است.
آشنایی با مواد غذایی حاوی فیبر
برخی از مهمترین مواد غذایی حاوی فیبر عبارتند از :-
- آووکادو (10.5 گرم فیبر در هر فنجان)
- گلابی آسیای (5/5 گرم فیبر)
- خانوادهی بریها مثل توتفرنگی، تمشک، بلوبری و…( در حدود 7 گرم فیبر)
- نارگیل (7 گرم در هر فنجان)
- انجیر (14.6 گرم فیبر محلول و نامحلول)
- کنگر فرنگی (10 گرم فیبر)
- نخود فرنگی (8.6 گرم فیبر در هر فنجان)
- کلم بروکسل (5 گرم)
- شلغم (5 گرم فیبر)
- انواع حبوبات و …..(هر فنجان در حدود 15 گرم)
مقدار مورد نیاز بدن به فیبر
بر طبق اظهارات انجمن قلب آمریکا میزان فیبر در رژیم 2000 کالری در حدود 25 گرم است. البته نیاز روزانه به این ماده مغذی به عواملی مانند سن و جنسیت بستگی دارد. به طور مثال نیاز روزانه زنان زیر 50 سال به فیبر در حدود 21 تا 25 گرم و مردان زیر 50 سال 30 تا 38 گرم است. همچنین کودکان در سنین بین 1 تا 18 سال به 14 تا 31 گرم فیبر در روز نیاز دارند.
فواید فیبر برای پیشگیری و درمان بیماری های بواسیر(هموروئید) و شقاق
یکی از مهمترین اثرات مصرف فیبر بر روی بدن حفظ سلامت دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست است، از آنجایی که فیبر در داخل دستگاه گوارش قابلیت هضم و جذب ندارد، در روده تجمع کرده و مقدار زیادی آب به خود جذب می کند پس مصرف آن می تواند حجم مدفوع را افزایش دهد، در نتیجه عبور مدفوع حجیم تر و البته نرم تر از دستگاه گوارش مانع آسیب به آن می شود. مهمترین علت بروز بیماری های مقعدی نظیر بواسیر و شقاق ابتلا به یبوست مزمن است زیرا عبور مدفوع سفت می تواند موجب آسیب به انتهای دستگاه گوارش شود. در نتیجه با مصرف کافی فیبر می توان یبوست را کنترل و از بواسیر (هموروئید) و شقاق پیشگیری نمود.